Er zijn onafhankelijke piratenpartijen opgericht in meer dan 50 landen. Doordat piraten van nature ‘grassroots‘ zijn – onafhankelijk en ieder met hun eigen ideeën – is er geen uniforme piratencode. Wel delen ze een algemeen gedachtengoed dat kan worden samengevat in de Acht Spaken van het Piratenwiel.
- Privacy – Iedereen heeft het recht om met rust gelaten te worden, en niet te worden bespioneerd. Overheden en bedrijven mogen geen data verzamelen van mensen zonder hun expliciete toestemming. Gedachten, ideëen, geheimen en gesprekken blijven voor iedereen privé.
- Openbaar bestuur – Iedereen heeft het recht om te weten hoe de door hun verkozen bestuurders omgaan met hun macht. Iedereen kan verkozen politici aansprakelijk stellen voor hun acties, en politici mogen dit recht niet dwarsbomen.
- Cultuur – Iedereen zal altijd in staat zijn om iets te maken. Daarbij kunnen zij zich baseren op alles wat eerder door de mensheid gemaakt is, zonder belemmering of toestemming. Alle cultuur kan altijd met iedereen worden gedeeld. Iedereen heeft het recht om alles te downloaden, publiceren, uitvoeren, bewerken en remixen.
- Kennis – Iedereen heeft het recht op toegang tot alle kennis die door de mensheid is opgedaan. De resultaten van onderzoeken die worden uitgevoerd met publiek geld, worden altijd openbaar gemaakt. Patenten worden afgeschaft. Iedereen heeft altijd toegang tot wetenschappelijke artikelen, nieuws en data, en onderwijs is gratis.
- Zwermeconomie – Iedereen heeft het recht om gemakkelijk van baan te wisselen. De economie wordt aangepast om ook onbetaald (vrijwilligers-)werk te stimuleren en te waarderen. Een universeel basisinkomen zorgt ervoor dat niemand zonder geld zit.
- Humanisme – Iedereen heeft dezelfde rechten, en niemand mag een recht worden ontnomen. Iedereen is vrij om hun meningen te delen, samen te komen en kennis te delen. Een diversiteit van mensen en ideeën wordt gewaardeerd.
- Effectief beleid – Elke wet moet doeltreffend zijn, en gebaseerd op wetenschap. Als een wet de beoogde doelen niet haalt, wordt deze geschrapt. Als een nieuwe wet effectiever een doel kan bereiken, vervangt deze de oude wet. Er is hierin geen ruimte voor prestige.
- Pragmatisme – Piraten zijn idealisten, maar ook realisten. De verregaande idealistische doelen zullen niet snel worden gehaald. De weg naar de ideale samenleving is een lange, maar elke stap moet een leefbare samenleving opleveren. Een kleine stap is geen concessie, maar een stap voorwaarts.
[Lees meer op de website van Rick Falkvinge, oprichter van de eerste Piratenpartij]
Bakboord of stuurboord?
Piratenpartijen laten zich niet makkelijk indelen op het links-rechts-spectrum. Bijvoorbeeld: onze inzet voor het recht op privacy en de legalisering van drugs zijn typisch rechtse, libertaire standpunten, maar ons pleidooi voor een basisinkomen is bijvoorbeeld weer erg links en socialistisch. Voor de hokjesdenkers is de piratenfilosofie het beste te vangen in ‘progressief radicaaldemocratisch libertair-socialisme‘. Als onze leden echter besluiten om meer naar rechts of links te varen, dan gebeurt dat.